Nowe przepisy przygotowane przez Unię Europejską oraz polskie Ministerstwo Infrastruktury oznaczają dużą reformę dla milionów kierowców. Chodzi nie tylko o wymianę dokumentów, ale także nowe zasady badań lekarskich. Sprawdź, co dokładnie się zmieni i czy również Ciebie czeka wizyta w urzędzie.
Obowiązkowa wymiana praw jazdy
Kierowcy, którzy od lat cieszyli się bezterminowym prawem jazdy, powinni przygotować się na duże zmiany. Choć na ich dokumentach nie widnieje data ważności, będą musieli obowiązkowo wymienić je na nowe – zgodne z unijnymi przepisami. Wymiana obejmie ponad 15 milionów osób.
Podano terminy obowiązkowej wymiany
Zgodnie z ustawą o kierujących pojazdami (art. 124), dokumenty wydane do 18 stycznia 2013 r. podlegają obowiązkowej wymianie:
-
Wymiana będzie prowadzona od 19 stycznia 2028 r. do 18 stycznia 2033 r.
-
Szczegółowe terminy określi Ministerstwo Infrastruktury.
Będzie można wymienić dokument wcześniej
Kierowca będzie mógł również wymienić dokument wcześniej – na własny wniosek.
Wymiana dotyczy wszystkich kategorii
W art. 124 ustawy znajdują się kluczowe zapisy:
-
Prawo jazdy wydane przed 19 stycznia 2013 r. musi zostać wymienione na dokument zgodny z nowym wzorem.
-
Wymiana będzie możliwa po złożeniu wniosku i uiszczeniu opłaty administracyjnej.
-
Dotyczy to wszystkich kategorii prawa jazdy wydanych przed wspomnianą datą.
Obowiązek dla 15 mln kierowców
Ministerstwo Infrastruktury szacuje, że wymianie będzie podlegać około 15 milionów dokumentów. To oznacza, że niemal połowa dorosłych Polaków będzie musiała odwiedzić urząd.
Badania lekarskie lub samoocena zdrowotna
Wszystkie kraje Unii Europejskiej będą zobowiązane do wprowadzenia obowiązkowej oceny stanu zdrowia kierowcy przed wydaniem prawa jazdy. Może to przyjąć formę badań lekarskich lub samooceny zdrowotnej – np. poprzez wypełnienie specjalnego formularza przez przyszłego kierowcę.
Parlament Europejski zdecydował, że to państwa członkowskie zdecydują, którą formę zastosują. Rządy krajowe mogą uznać samoocenę za wystarczającą lub wprowadzić obowiązek badań lekarskich z minimalnym zakresem kontroli, obejmującym m.in.:
-
wzrok,
-
układ krążenia,
-
oraz inne kluczowe parametry zdrowotne wpływające na bezpieczeństwo za kierownicą.
To kompromisowe podejście ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach, ale bez narzucania jednolitego modelu wszystkim krajom UE.
Których kategorii prawa jazdy dotyczą już nowe zasady?
Wszystkie prawa jazdy wydawane od 2013 roku zawierają administracyjny okres ważności, który zależy od kategorii:
🔸 Kategorie AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T:
-
Dokumenty wydawane maksymalnie na 15 lat.
-
Jeśli kierowca ma np. wadę wzroku, prawo jazdy może być wydane na 5 lat – zgodnie z orzeczeniem lekarskim.
🔸 Kategorie C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E:
-
Dokumenty wydawane maksymalnie na 5 lat.
-
Ich ważność również zależy od aktualnego orzeczenia lekarskiego i psychologicznego.
Czy po terminie prawo jazdy traci ważność?
Po upływie ważności dokumentu:
-
Trzeba go wymienić, ale...
-
Uprawnienia do kierowania pojazdem NIE wygasają automatycznie.
-
Kierowca nadal ma prawo jazdy, ale nie może się legitymować nieważnym dokumentem.
To oznacza, że jeśli przekroczysz datę ważności, musisz jak najszybciej udać się do urzędu po nowy blankiet.
Ile będzie kosztować wymiana?
Choć ostateczne stawki jeszcze nie są znane, obecnie wymiana prawa jazdy kosztuje 100,50 zł (w tym opłata ewidencyjna). Należy się spodziewać, że podobne opłaty będą obowiązywać w okresie 2028–2033.
Co trzeba będzie zrobić?
Aby wymienić prawo jazdy, kierowca będzie musiał:
-
Złożyć wniosek o wymianę w urzędzie lub online (profil zaufany/ePUAP),
-
Przedstawić aktualne zdjęcie i orzeczenie lekarskie (jeśli wymagane),
-
Wnieść opłatę za nowy dokument,
-
Odebrać nowe prawo jazdy – zazwyczaj w ciągu kilku tygodni.