Już od 1 stycznia 2026 roku osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, a także prowadzące działalność gospodarczą, będą mogły zaliczyć ten czas do stażu pracy. Wszystko za sprawą przyjętej przez Stały Komitet Rady Ministrów nowelizacji Kodeksu pracy.
Kogo dotyczy zmiana?
Zgodnie z badaniem BAEL z 2023 roku, aż 19,9% pracujących Polaków nie jest zatrudnionych na umowie o pracę. To blisko 1,9 miliona osób w sektorze prywatnym i publicznym, które obecnie są wykluczone z części pracowniczych przywilejów – mimo regularnej aktywności zawodowej.
Co zostanie wliczone do stażu pracy?
Nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy zaliczać się będą m.in.:
-
okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
-
współpraca z osobą prowadzącą działalność,
-
czas zawieszenia działalności w celu opieki nad dzieckiem,
-
umowy zlecenia, o świadczenie usług lub agencyjne,
-
członkostwo w spółdzielniach produkcyjnych i kółkach rolniczych,
-
udokumentowana praca zarobkowa za granicą, poza klasycznym zatrudnieniem.
Od kiedy nowe zasady?
Zgodnie z projektem, nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Do tego czasu trwać będą prace legislacyjne oraz przygotowania administracyjne, które umożliwią wdrożenie tych przepisów w praktyce.
Praktyczny przykład: więcej urlopu dla każdego?
Obecnie osoby zatrudnione krócej niż 10 lat mają prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego, a osoby z co najmniej 10-letnim stażem – do 26 dni.
Po zmianach, osoby które dotąd pracowały np. 7 lat na etacie i mają udokumentowane 4 lata na umowie zleceniu, zyskają pełne 11 lat stażu. Dzięki temu od 2026 roku przysługiwać im będzie aż 26 dni urlopu.
„Praca to praca” – głos ministerstwa
Agata Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, podkreśliła w komunikacie:
"Praca to praca! Każda zasługuje na uznanie. Czas przepracowany na umowach zleceniu czy w działalności gospodarczej musi być uwzględniany przy ustalaniu stażu pracy. Tylko wtedy możemy mówić o równości w dostępie do podstawowych praw pracowniczych, takich jak nagrody jubileuszowe czy dodatki stażowe".
Cel reformy: wyrównanie szans
Zmiany w przepisach to krok w stronę zrównania praw pracowniczych osób zatrudnionych na różnych zasadach. Dotychczas umowy cywilnoprawne i samozatrudnienie nie były brane pod uwagę przy wyliczaniu stażu, co przekładało się na krótszy urlop, brak premii jubileuszowych czy dodatków za staż.
Wprowadzenie nowelizacji to także odpowiedź na zmieniający się rynek pracy, gdzie coraz więcej osób wybiera elastyczne formy zatrudnienia, pracując projektowo, sezonowo lub w ramach usług.
Etap legislacyjny i planowane wdrożenie
Projekt nowelizacji został już zaakceptowany przez Stały Komitet Rady Ministrów i obecnie kierowany jest do dalszych prac parlamentarnych. Jeśli procedura przebiegnie bez opóźnień, od 1 stycznia 2026 roku zmienione przepisy zaczną obowiązywać w całym kraju.
Oznacza to, że miliony osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych lub prowadzących działalność gospodarczą zyskają dostęp do świadczeń i uprawnień, które do tej pory były zarezerwowane wyłącznie dla etatowych pracowników.