Od 1 stycznia 2026 roku polski rynek pracy przejdzie istotną zmianę. Osoby zatrudnione na tzw. „śmieciówkach”, prowadzące własną działalność gospodarczą lub pracujące za granicą na innych zasadach niż etat, zyskają nowe uprawnienia pracownicze.
"Śmieciówki" będą wliczać się do stażu pracy
Zgodnie z nowelizacją Kodeksu Pracy przyjętą przez Stały Komitet Rady Ministrów, do stażu pracy będą zaliczane:
-
Okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
-
Współpraca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą (np. w rodzinnej firmie).
-
Czas zawieszenia działalności w celu opieki nad dzieckiem.
-
Umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług oraz agencyjne.
-
Udział w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach kółek rolniczych.
-
Udokumentowana praca zarobkowa za granicą, inna niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.
Pawie 2 mln osób z nowymi uprawieniami
Obecnie do stażu pracy, który decyduje m.in. o długości urlopu wypoczynkowego, wliczają się jedynie lata przepracowane na podstawie umowy o pracę. To oznacza, że setki tysięcy osób, mimo lat pracy na innych zasadach, nie miały dostępu do pełnych praw pracowniczych.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, niemal 20% aktywnych zawodowo Polaków pracuje w formach innych niż etat. To ponad 1,9 miliona osób, które mogą wreszcie zyskać równe traktowanie w miejscu pracy.
"Praca to praca! Każda zasługuje na uznanie"
Zdaniem Agaty Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej:
„Praca to praca! Każda zasługuje na uznanie. Dzięki nowym przepisom wyrównujemy szanse w dostępie do podstawowych uprawnień pracowniczych.”
Takie stanowisko popierają również organizacje pracownicze i część pracodawców – szczególnie z sektora MŚP, gdzie niestandardowe formy zatrudnienia są codziennością.
"Stały Komitet Rady Ministrów zatwierdził właśnie nasz projekt ustawy, który wprowadzi nowe zasady naliczania stażu pracy. Jakie? Okresy pracy między innymi w ramach własnej działalności gospodarczej czy na umowie zlecenie będą wliczane do stażu pracy. A staż pracy ma wpływ na długość urlopu, nagrody jubileuszowe, dodatki stażowe, a także jest częstym wymogiem podczas ubiegania się o konkretne, wyższe stanowiska. To ważna i wyczekiwana zmiana dla milionów ciężko pracujących ludzi, których praca dotąd była dla państwa niewidzialna. Zmieniamy to — bo każda praca się liczy!" - czytamy na platformie X.
To też więcej dni urlopu
Najbardziej namacalną korzyścią będzie wydłużenie urlopu wypoczynkowego:
-
20 dni – dla osób ze stażem krótszym niż 10 lat.
-
26 dni – dla osób, które wykażą co najmniej 10-letni staż pracy (niezależnie od formy zatrudnienia).
Przykład: Masz 7 lat pracy na etacie i 4 lata na umowach-zleceniach. Po 1 stycznia 2026 r. będziesz mieć prawo do 26 dni urlopu!
Przypomnijmy, że obecnie umowy zlecenia oraz okres prowadzenia działalności gospodarczej NIE wlicza się do stażu pracy.
To również dostęp do nagród i dodatków
Nowe przepisy otwierają też drzwi do:
-
Nagród jubileuszowych,
-
Dodatków stażowych,
-
Lepszego traktowania w rekrutacjach i awansach (staż często wpływa na ocenę doświadczenia zawodowego).
Czy będą jakieś limity lat?
Na razie projekt ustawy nie zakłada maksymalnego limitu lat, które można zaliczyć do stażu z umów cywilnoprawnych czy działalności gospodarczej. Jednak możliwe są jeszcze korekty przepisów przed ostatecznym uchwaleniem.
Co warto przygotować?
Choć ustawa wejdzie w życie w 2026 roku, już dziś warto:
-
Zacząć gromadzić dokumenty potwierdzające wykonywaną pracę (umowy, faktury, potwierdzenia przelewów).
-
Skontaktować się z byłymi zleceniodawcami lub klientami – być może trzeba będzie pozyskać zaświadczenia.
-
Przygotować się na ewentualną weryfikację dokumentów przez pracodawcę.