Wkrótce wiele starszych budynków mieszkalnych w Polsce może stanąć przed koniecznością kosztownych modernizacji. Wszystko za sprawą nowelizacji przepisów dotyczących dostępności architektonicznej, którą przygotowało Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Najważniejszym punktem planowanych zmian jest obowiązek zapewnienia dostępu do budynków wielorodzinnych osobom z ograniczoną mobilnością – w tym poprzez montaż wind lub innych urządzeń transportu pionowego.
🏗️ Co się zmieni?
Zgodnie z projektem rozporządzenia:
-
Każdy budynek mieszkalny wielorodzinny posiadający co najmniej trzy kondygnacje nadziemne (czyli np. parter + 2 piętra) będzie musiał zostać wyposażony w dźwig osobowy (windę).
-
W przypadku budynków użyteczności publicznej lub zbiorowego zamieszkania, jak np. hotele czy akademiki, obowiązek ten pojawi się już od dwóch kondygnacji.
-
Jeśli montaż klasycznej windy okaże się technicznie niewykonalny, dopuszczalne będzie zastosowanie alternatywnych rozwiązań, takich jak:
-
platformy przyschodowe,
-
krzesełka schodowe,
-
pochylne.
-
📊 Kogo to dotyczy?
Szacuje się, że nowe przepisy obejmą około 3 500 wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych w całej Polsce. To przede wszystkim budynki wznoszone w latach 60., 70. i 80., w których do dziś brakuje jakichkolwiek rozwiązań ułatwiających poruszanie się osobom z niepełnosprawnością czy seniorom.
💰 Kto zapłaci za modernizację?
Koszty będą w większości spoczywać na barkach wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni. Cena montażu windy w już istniejącym budynku może wynieść od 300 do 500 tysięcy złotych, w zależności od liczby kondygnacji, typu dźwigu oraz konstrukcji budynku. Do tego dochodzą koszty:
-
budowy szybu,
-
adaptacji wejść,
-
bieżącego serwisowania i przeglądów technicznych.
🏦 Czy będzie dofinansowanie?
Tak, ale pod pewnymi warunkami. Środki będą dostępne z:
-
Funduszu Dostępności (zarządzanego przez BGK) – na inwestycje zwiększające dostępność,
-
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) – pod warunkiem, że w budynku mieszkają przynajmniej dwie osoby z niepełnosprawnością ruchową i dostępność zostanie im zapewniona.
📅 Od kiedy nowe przepisy?
-
Wejście w życie rozporządzenia: 20 września 2026 r.
-
Czas na dostosowanie budynków: do 31 grudnia 2029 r. Nowe przepisy dają zatem czas na planowanie i realizację inwestycji – jednak procesy te trzeba będzie rozpocząć odpowiednio wcześniej.
🧑⚖️ Jak zapadną decyzje?
W przypadku spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, decyzja o modernizacji (np. dobudowie windy) będzie wymagała zgody właścicieli lokali. Zarząd nie może podjąć takiej decyzji samodzielnie. To oznacza, że mieszkańcy muszą osiągnąć porozumienie – co w praktyce może prowadzić do sporów i przedłużających się zebrań.
♿ Dlaczego to ważne?
Choć wielu mieszkańców może odebrać nowe przepisy jako kosztowne i uciążliwe, cel zmian jest społecznie uzasadniony:
✅ zapewnienie realnej dostępności mieszkań dla osób starszych i z niepełnosprawnościami,
✅ przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu,
✅ poprawa komfortu życia w starzejącym się społeczeństwie.
🧾 Kluczowe informacje w skrócie:
-
🏢 Obowiązek montażu windy obejmie budynki mieszkalne z 3+ kondygnacjami.
-
👥 Przepisy dotkną ok. 3500 wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.
-
💸 Koszty pokryją mieszkańcy, ale możliwe jest częściowe dofinansowanie z BGK i PFRON.
-
🕒 Termin wejścia w życie: 20 września 2026 r.
-
📆 Czas na wdrożenie: do końca 2029 r.
-
🤝 Zgoda właścicieli lokali będzie konieczna.
-
♿ Celem jest dostępność – nie tylko dla wybranych, ale dla wszystkich.