Od 2025 roku osoby organizujące pochówek mogą spodziewać się istotnych zmian w zasadach przyznawania i wypłaty zasiłku pogrzebowego. Rząd zapowiada uproszczenie procedur, wyższe świadczenie i przyspieszenie całego procesu. To odpowiedź na wieloletnie apele rodzin oraz firm pogrzebowych, które podkreślały nieefektywność dotychczasowego systemu.
Zasiłek wzrośnie do 7000 zł
Nowa wysokość zasiłku pogrzebowego ma wynosić 7000 zł, co oznacza znaczący wzrost względem wcześniejszego poziomu świadczenia.
Rząd uzasadnia podwyżkę rosnącymi kosztami organizacji pochówku oraz koniecznością dostosowania wsparcia do realiów rynkowych. Jak podkreśla Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, nowa kwota ma lepiej pokrywać rzeczywiste wydatki związane z ceremonią pogrzebową.
Krótszy czas oczekiwania na pieniądze
Zgodnie z projektem ustawy, czas wypłaty zasiłku ma zostać skrócony z 30 do maksymalnie 14 dni roboczych. To istotna zmiana dla osób, które z dnia na dzień muszą zorganizować pogrzeb i często nie dysponują środkami finansowymi na ten cel. Szybszy przepływ środków ma zapobiec zadłużaniu się rodzin w trudnym emocjonalnie okresie.
Mniej biurokracji, szybsze procedury
W ramach reformy, ZUS nie będzie już musiał wydawać decyzji administracyjnych w prostych przypadkach, co znacznie skróci cały proces. Taka decyzja ma na celu redukcję formalności oraz zwiększenie dostępności świadczeń dla wszystkich uprawnionych osób.
Zautomatyzowana obsługa wniosków ma ograniczyć ryzyko błędów i opóźnień, które wcześniej były częstym powodem skarg.
Zakłady pogrzebowe zyskały nowe uprawnienia
Jedną z kluczowych nowości jest formalne przyznanie możliwości odbioru zasiłku pogrzebowego przez zakład pogrzebowy. Choć taka praktyka już funkcjonowała, brakowało do tej pory jej umocowania prawnego. Po zmianach, firma pogrzebowa, która pokryła koszty pochówku, będzie mogła bezpośrednio uzyskać świadczenie od ZUS-u.
To ważne zwłaszcza w przypadkach, gdy bliscy nie są w stanie natychmiast pokryć kosztów, a zakład działa niejako „na kredyt”.
Wniosek może złożyć również osoba niespokrewniona
Zgodnie z nowelizacją, uprawnienie do złożenia wniosku o zasiłek pogrzebowy nie będzie już ograniczone do krewnych zmarłego. Oznacza to, że osoby spoza rodziny – które jednak faktycznie pokryły koszty pochówku – także będą miały prawo do otrzymania świadczenia. Ta zmiana odzwierciedla rzeczywistość wielu osób starszych, samotnych lub wykluczonych społecznie, których pochówkiem zajmują się często przyjaciele, sąsiedzi czy instytucje.
Nadal możliwe decyzje administracyjne w wyjątkowych sytuacjach
Choć uproszczone procedury będą standardem, ZUS nadal będzie wydawać decyzje administracyjne w złożonych przypadkach – np. gdy koszty pogrzebu zostały rozłożone między kilka podmiotów: rodzinę, gminę, ośrodek opieki społecznej lub parafię.
W takich sytuacjach urzędnicy będą analizować, kto i w jakim zakresie poniósł wydatki, a zasiłek zostanie przyznany w wysokości adekwatnej do udokumentowanych kosztów.
Nowelizacja planowana na lipiec 2025
Nad projektem pracuje Sebastian Gajewski, podsekretarz stanu w MRPiPS. Przygotowane przepisy mają trafić pod obrady rządu w lipcu 2025 roku, a ich wejście w życie planowane jest na początek 2026 roku.
Reforma ma na celu nie tylko wsparcie rodzin, ale również usprawnienie działania instytucji publicznych, ograniczenie biurokracji i przeciwdziałanie patologiom wynikającym z braku jasnych regulacji.