Dlaczego 26 czerwca warto zatrzymać się przy … lodówce? 🧊
Czy potrafisz wyobrazić sobie świat bez lodówek, klimatyzatorów i mrożonej pizzy? Trudno, prawda? A właśnie dziś – 26 czerwca 2025 r. – obchodzimy Światowy Dzień Chłodnictwa (World Refrigeration Day), który przypomina, jak ogromny wpływ na nasze życie ma pozornie „zimna” technologia.
Krótka historia święta 🗓️
Inicjatorem światowego święta był w 2019 r. brytyjski inżynier Stephen Gill. Datę wybrano nieprzypadkowo – to rocznica urodzin Willisa Carriera, wynalazcy współczesnej klimatyzacji. Od tamtego czasu wydarzenie wspiera ponad 100 organizacji branżowych, w tym Polskie Stowarzyszenie Chłodnictwa i Klimatyzacji oraz UNEP OzonAction. Tegoroczne hasło kampanii brzmi: „Cooling Champions: sustainable, smart, safe”.
Branża, która zasila świat jedzeniem, lekami i komfortem 🌍
- Żywność 🍓 – Bez ciągłego chłodu 1/3 globalnej produkcji rolniczej ulegałaby zepsuciu. Nowoczesne łańcuchy chłodnicze pozwalają dostarczać świeże mango z Indii do polskich sklepów w 72 godziny.
- Medycyna 💉 – Szczepionki mRNA przeciw COVID-19 wymagały temperatur nawet -70 °C. Transport zapewniły kontenery z kulkami suchego lodu i systemami IoT.
- Przemysł 🏭 – Procesy chemiczne, IT czy e-mobilność potrzebują precyzyjnego odprowadzania ciepła, by zapobiegać awariom.
- Komfort 🏠 – W 2010 r. tylko 8 % polskich mieszkań miało klimatyzację; w 2024 r. już 20 %. Prognozy mówią o podwojeniu liczby urządzeń do 2030 r.
Polski rynek chłodnictwa w liczbach 🇵🇱
• 11 mld zł – wartość rynku urządzeń HVAC-R w 2024 r. • 40 000+ – liczba etatów w produkcji, serwisie i projektowaniu instalacji. • 120 000 ton CO₂-eq – redukcja emisji dzięki wymianie starych urządzeń na modele A+++ w latach 2020-2024.
Największe wyzwania branży ⚠️
- F-gazy – unijne rozporządzenie 517/2014 ogranicza syntetyczne czynniki o wysokim GWP. Do 2030 r. rynek musi zmniejszyć ich zużycie o 79 % (w porównaniu z 2015 r.).
- Ceny energii – Chłodnictwo zużywa 7 % światowej elektryczności. Każdy 1 °C mniej w mroźni to +3 % na rachunku.
- Niedobór kadr – Średnia wieku polskiego serwisanta to 46 lat. Branża potrzebuje 3 tys. nowych techników rocznie.
- Zmiany klimatu – Fale upałów zwiększają zapotrzebowanie na klimatyzację, co tworzy spiralę zużycia energii.
Technologiczne trendy chłodzące przyszłość 🚀
- Naturalne czynniki chłodnicze (propanu R-290, izobutanu R-600a, CO₂ R-744) – niemal zerowe GWP i współczynnik efektywności COP wyższy o 10-15 %.
- Internet Rzeczy (IoT) – inteligentne sensory w kontenerach mroźniczych śledzą temperaturę co 15 s i wysyłają alarm SMS.
- Sztuczna inteligencja – algorytmy predykcji obciążenia zmniejszają zużycie prądu supermarketu nawet o 30 %.
- Odzysk ciepła – ciepło odpadowe z mroźni ogrzewa biura lub baseny municipalne, co realnie obniża emisję CO₂.
- Chłodnictwo solarne – absorpcyjne agregaty LiBr-H₂O napędzane energią słoneczną już chłodzą magazyny w Hiszpanii.
Rola kobiet w branży 💪👩🔧
Choć chłodnictwo kojarzy się z „męskim” zawodem, rośnie udział kobiet: od 8 % w 2015 r. do 14 % w 2024 r. Kampanie #CoolCareers zachęcają uczennice techników do wyboru kierunków HVAC-R.
Jak świętować Światowy Dzień Chłodnictwa? 🎉
• Wymień filtr w klimatyzatorze – czystsze powietrze i o 5 % mniejsze zużycie prądu. • Ustaw lodówkę na +4 °C, zamrażarkę na -18 °C – optymalne parametry zgodne z HAACP. • Zapisz się na bezpłatny webinar PSChiK o efektywności energetycznej. • Udostępnij w social mediach ciekawostkę z hasztagiem #WorldRefrigerationDay. • Skosztuj lokalnych lodów – wspierasz rzemieślniczy biznes i… testujesz jakość chłodzenia. 🍦
Ciekawostki, które warto znać 🧐
- Pierwsza lodówka domowa w Polsce (1935 r.) kosztowała równowartość 40 pensji nauczyciela.
- Klimatyzacja w kinach spopularyzowała… seanse letnie. W latach 30. reklamy zachęcały: „Przyjdź, bo jest chłodno!”
- Największa mroźnia świata mieści się w Dubaju – może pomieścić 4 mld lodów na patyku.
Przyszłość rynku do 2030 r. 🔮
• Globalna wartość rynku HVAC-R: 367 mld USD (CAGR 5,6 %). • Do 2027 r. 30 % nowych instalacji komercyjnych będzie używać wyłącznie naturalnych czynników chłodniczych. • Systemy smart-grid pozwolą magazynom mroźniczym stać się wirtualną elektrownią, przesuwając pobór w godziny niskiej taryfy.
Podsumowanie ❄️
Światowy Dzień Chłodnictwa to nie tylko branżowa ciekawostka. To moment refleksji nad tym, jak chłodnictwo, klimatyzacja i efektywność energetyczna łączą się z naszym zdrowiem, gospodarką i klimatem. W obliczu zmian regulacyjnych i klimatycznych sektor musi stawiać na zrównoważony rozwój, innowacje i edukację kadr. Świętujmy, dbając zarówno o sprzęt, jak i o planetę! 🌏💙🧊
Źródła: World Refrigeration Day Secretariat, UNEP OzonAction 2024, International Institute of Refrigeration „Annual Report 2024”, Polskie Stowarzyszenie Chłodnictwa i Klimatyzacji „Raport Branżowy HVAC-R 2024”, Eurostat Energy Datasheet 2024.