Alarm z GIS-u – co się stało?
🚨 8 lipca 2025 r. na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego pojawiło się ostrzeżenie publiczne dotyczące popularnej, liściastej herbaty czarnej. W dwóch partiach wykryto przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu pozostałości pestycydu – antrachinonu. Problem dotyczy produktu „Black Leaf Tea, 100 g” marki Eternal Finest, importowanego przez VIVI Polska Sp. z o.o. Sp. K. z Książenic koło Grodziska Mazowieckiego.
Żeby uniknąć paniki i niedomówień, przygotowaliśmy kompendium, w którym wyjaśniamy: 1. Czym jest antrachinon i dlaczego znalazł się w herbacie ☕️. 2. Jakie konkretnie partie są zagrożone i po czym je rozpoznać. 3. Co zrobić, jeśli masz taki produkt w domu. 4. Jak minimalizować ryzyko podobnych incydentów w przyszłości.
Czytaj uważnie i udostępnij znajomym ‒ być może ratujesz komuś zdrowie!
Czym jest antrachinon?
Antrachinon to związek chemiczny z grupy aromatycznych ketonów. W przemyśle używa się go m.in. do produkcji barwników, papieru i środków owadobójczych. 🧪
W rolnictwie antrachinon stosuje się przede wszystkim jako pestycyd zniechęcający ptaki do spożywania nasion. W Unii Europejskiej nie jest dopuszczony do ochrony upraw spożywczych, a jego pozostałości w żywności podlegają ścisłej kontroli. Nadmierne stężenie może prowadzić do: • podrażnień przewodu pokarmowego 🤢, • uszkodzeń wątroby i nerek, • działania potencjalnie rakotwórczego przy długotrwałej ekspozycji.
Dlatego UE ustaliła bardzo niski, dopuszczalny poziom pozostałości w żywności – 0,02 mg/kg. W zakwestionowanej herbacie granica została znacząco przekroczona.
Jakie partie herbaty są wycofywane?
Poniższe dane warto zapisać lub sfotografować, aby szybko porównać z etykietą:
| Numer partii | Termin „najlepiej spożyć przed” | Gramatura | |--------------|----------------------------------|-----------| | MT-08-LK | 08/2027 | 100 g | | MT-09-LK | 09/2027 | 100 g |
Produkt występował w charakterystycznym czarnym kartoniku z zielono-złotymi akcentami. Na spodzie opakowania znajdziesz biały nadruk z numerem partii i datą minimalnej trwałości. Jeśli widzisz jeden z powyższych kodów – nie pij tej herbaty! 🚫
Jak zareagowała firma VIVI Polska?
👍 Na plus należy odnotować, że importer po otrzymaniu wyniku badań natychmiast wdrożył procedurę wycofania. Firma: 1. Poinformowała hurtownie i sklepy detaliczne o zagrożeniu. 2. Uruchomiła logistykę zwrotów z rynku. 3. Zadeklarowała zwrot kosztów partnerom handlowym.
Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi obecnie postępowanie wyjaśniające, aby ustalić źródło skażenia oraz sprawdzić pozostałe partie i kanały dystrybucji.
Co zrobić, jeśli masz podejrzane opakowanie?
- Nie otwieraj ani nie spożywaj – nawet jednorazowe zaparzenie może zwiększyć narażenie organizmu.
- Zrób zdjęcie numeru partii jako dowód zakupu.
- Zwróć produkt do sklepu – większość placówek już zna procedurę i odda pieniądze bez paragonu.
- Jeśli wyrzucasz do odpadów, owiń opakowanie w szczelny worek, aby liście nie trafiły do kompostu.
- W razie wątpliwości, skontaktuj się z powiatową stacją sanitarno-epidemiologiczną.
📞 Numer infolinii GIS: +48 22 25 00 771
Jak ocenić ryzyko zdrowotne?
Eksperci NIZP PZH wskazują, że przekroczenie wykryte w herbacie może stanowić zagrożenie, jeśli spożywalibyśmy ją regularnie. Ryzyko ostrego zatrucia po jednokrotnym wypiciu filiżanki jest niewielkie, ale przy codziennym parzeniu poziom kumulacji w organizmie rośnie. Antrachinon ma zdolność odkładania się w tkance tłuszczowej i może inicjować procesy oksydacyjne.
Objawy, na które warto zwrócić uwagę: • bóle brzucha, nudności, • ciemne zabarwienie moczu, • przewlekłe zmęczenie, • wysypka lub świąd skóry.
W razie wystąpienia podobnych symptomów skonsultuj się z lekarzem i poinformuj o możliwym kontakcie z pestycydem.
Dlaczego w ogóle pestycyd trafia do herbaty?
Uprawy herbaciane, szczególnie w Azji, są narażone na ataki szkodników i chorób grzybowych. Plantatorzy stosują pestycydy, żeby nie stracić plonów. Choć większość producentów przestrzega międzynarodowych norm, czasem dochodzi do: • nielegalnego użycia niedozwolonej substancji, • zanieczyszczenia krzyżowego w magazynach, • błędów przy suszeniu i przechowywaniu.
Antrachinon mógł zostać wykorzystany do fumigacji lub przeniknąć z opakowań technologicznych. Kontrola laboratoryjna w Polsce wykazała przekroczenie dopiero po dystrybucji partii.
Jak wybierać bezpieczną herbatę? 7 praktycznych wskazówek 🍃
- Kupuj od renomowanych dostawców, którzy posiadają certyfikaty jakości (ISO 22000, IFS).
- Sprawdzaj komunikaty GIS i RASFF – baza alertów jest publicznie dostępna.
- Szukaj herbat z ekologicznym certyfikatem – mimo że to nie gwarancja absolutna, zmniejsza ryzyko chemikaliów.
- Przechowuj herbatę w suchym, chłodnym miejscu; wysoka temperatura sprzyja degradacji i wzrostowi mykotoksyn.
- Nie rób zbyt dużych zapasów – świeższy produkt łatwiej monitorować.
- Po otwarciu zużyj opakowanie w ciągu 6 miesięcy.
- Zwracaj uwagę na transparentność etykiety – brak informacji o kraju pochodzenia powinien zapalić lampkę ostrzegawczą.
Q&A – najczęstsze pytania konsumentów
Czy mogę oddać herbatę bez paragonu? Tak. W sytuacji zagrożenia zdrowia sprzedawcy mają obowiązek przyjąć zwrot.
Czy inne produkty marki Eternal Finest są bezpieczne? Na ten moment ostrzeżenie dotyczy wyłącznie partii MT-08-LK i MT-09-LK herbaty czarnej 100 g. GIS nie odnotował nieprawidłowości w innych asortymentach.
Czy gotowanie w 100 °C neutralizuje antrachinon? Niestety nie. Substancja jest odporna na temperaturę wrzenia wody i pozostaje w naparze.
Gdzie znajdę oficjalny komunikat? Na stronie GIS: https://www.gov.pl/web/gis/ostrzezenia.
Szerszy kontekst – RASFF i statystyki
System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) w 2024 r. odnotował 472 powiadomienia dotyczące herbat i ziół. Najczęstsze problemy to: • pestycydy (31 %), • mykotoksyny (25 %), • metale ciężkie (12 %).
Polska co roku przesyła do RASFF kilkadziesiąt zgłoszeń. W przypadku antrachinonu jesteśmy w europejskiej czołówce wykrywalności dzięki wyposażeniu laboratoriów w chromatografy cieczowe UHPLC-MS/MS.
Podsumowanie 📝
• Sprawdź opakowanie – jeśli masz partie MT-08-LK lub MT-09-LK, natychmiast zrezygnuj z picia. • Zwróć lub zutylizuj produkt zgodnie z zaleceniami. • Monitoruj komunikaty GIS i mediów branżowych. • Dbaj o jakość zakupów – czytaj etykiety i stawiaj na sprawdzone źródła.
Twoje zdrowie jest najważniejsze – jedna filiżanka nie jest warta ryzyka! ☕️❌
Źródła
- Główny Inspektorat Sanitarny – Ostrzeżenia publiczne (08.07.2025) https://www.gov.pl/web/gis/ostrzezenia
- Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Raport toksykologiczny antrachinonu (2024) https://www.pzh.gov.pl
- System RASFF – Annual Report 2024 https://food.ec.europa.eu/safety/rasff_en