Już za nieco ponad rok uczniów i nauczycieli czeka jedna z największych zmian w polskiej oświacie od lat. Ministerstwo Edukacji Narodowej zakończyło kluczowy etap prac nad nową podstawą programową, a pierwsze zmiany wejdą w życie we wrześniu 2026 roku. Reforma ma nie tylko unowocześnić treści nauczania, ale też zwiększyć satysfakcję uczniów i nauczycieli.
Nowe zasady nauczania już od września 2026
Reforma edukacji wystartuje we wrześniu 2026 roku, gdy uczniowie klas I i IV szkół podstawowych rozpoczną naukę według nowej podstawy programowej. Rok później, w 2027, zmiany obejmą pierwsze klasy szkół ponadpodstawowych – liceów, techników i szkół branżowych.
To właśnie te roczniki będą pierwszymi, które podejdą do zmienionych egzaminów ósmoklasisty i matury – odpowiednio w 2031 i 2032 roku.
Mniej chaosu, więcej spójności
Nowa podstawa programowa ma rozwiązać problemy, które od lat sygnalizowali uczniowie i nauczyciele. Zostanie poprawiona spójność między przedmiotami, tak by np. tematy z chemii, biologii i geografii nie były omawiane niezależnie od siebie, jakby dotyczyły zupełnie różnych zjawisk.
MEN zapewnia, że nowe zasady mają również ułatwić realne zrozumienie materiału i rozwijanie kompetencji międzyprzedmiotowych, a nie tylko „zakuwanie” tematów.
Więcej swobody dla nauczycieli
Ważną częścią reformy będzie zwiększenie autonomii nauczycieli. Otrzymają oni możliwość samodzielnego wyboru metod nauczania, a także wdrażania zagadnień fakultatywnych, zwłaszcza w nowych przedmiotach – edukacji zdrowotnej i edukacji obywatelskiej.
Ta zmiana ma pozwolić pedagogom lepiej dostosować lekcje do potrzeb konkretnej klasy oraz rozwijać u uczniów krytyczne myślenie i wiedzę praktyczną.
Przyroda i technika w nowym wydaniu
W klasach IV–VI szkoły podstawowej wraca przedmiot przyroda – trzy godziny tygodniowo, najlepiej prowadzone w blokach zajęciowych. Celem jest ułatwienie prowadzenia doświadczeń, eksperymentów i lekcji terenowych.
Z kolei przedmiot technika ma zyskać dużo bardziej praktyczny charakter. Uczniowie nauczą się m.in. jak przyszyć guzik, naprawić drobne usterki domowe czy korzystać z narzędzi – czyli wszystkiego, co w życiu codziennym może się przydać.
Dwa nowe przedmioty już od września 2025
Choć główna część reformy wejdzie w życie w 2026 roku, już od września 2025 r. w szkołach pojawią się nowe przedmioty:
-
Edukacja zdrowotna (od klasy IV szkoły podstawowej),
-
Edukacja obywatelska (w szkołach ponadpodstawowych).
To właśnie one mają jako pierwsze realizować nowe podejście do nauczania, oparte na rozwoju kompetencji społecznych, emocjonalnych i obywatelskich.
„Profil Absolwenta” – fundament nowej edukacji
Reforma została zaplanowana na podstawie tzw. Profilu Absolwenta, czyli zestawu kluczowych cech i umiejętności, jakie powinien posiadać uczeń kończący szkołę.
Instytut Badań Edukacyjnych, który koordynuje prace nad reformą, podkreśla, że chodzi nie tylko o wiedzę, ale także o samodzielność, poczucie sprawczości i umiejętność odnajdywania się w świecie.
Nowe podstawy mają sprzyjać budowaniu pewności siebie ucznia, eliminowaniu lęku przed nauką i promowaniu praktycznego wykorzystania wiedzy.
Serwis dla nauczycieli i rodziców
MEN uruchomiło platformę informacyjną reforma26.men.gov.pl, gdzie dostępne są:
-
aktualności dotyczące zmian,
-
projekty podstaw programowych,
-
harmonogram reformy,
-
materiały metodyczne dla nauczycieli.
Strona będzie systematycznie aktualizowana, aby szkoły mogły płynnie przygotować się do nadchodzących zmian.
Polityka nie zatrzyma reformy
Minister edukacji Barbara Nowacka zaznaczyła, że reforma edukacji ma ponadpartyjny charakter i będzie kontynuowana niezależnie od ewentualnych zmian personalnych w rządzie.
Jak zapewniła, „bez względu na to, kto będzie ministrem, reforma zostanie wdrożona, bo to wspólne zobowiązanie całej koalicji”.
Jak zauważył dyrektor IBE, dr Maciej Jakubowski, obecna reforma różni się od wcześniejszych tym, że nie powstaje pod dyktando polityki. Zamiast tego, za projekt odpowiadają niezależni eksperci i praktycy edukacyjni, wybrani w drodze konkursu.