Pomysł zwiększenia obciążeń finansowych dla osób bezdzietnych i posiadających jedno dziecko ponownie trafił pod obrady Sejmu. W lutym 2025 roku złożono petycję obywatelską, której autor postuluje wprowadzenie zmian w systemie ubezpieczeń społecznych. Jej głównym założeniem jest uzależnienie wysokości składki emerytalnej od liczby posiadanych dzieci, co według wnioskodawcy miałoby pomóc w rozwiązaniu problemów demograficznych kraju.
Podwójna składka emerytalna dla bezdzietnych
Zgodnie z treścią petycji (nr BKSP-155-X-461/25), zmiany miałyby objąć osoby powyżej 30. roku życia:
- W przypadku osób nieposiadających dzieci, składka emerytalna miałaby zostać podwojona,
- Osoby które wychowują jedno dziecko, mieliby płacić o 50% więcej.
Te osoby byłyby zwolnione z płacenia
W petycji przewidziano możliwość uzyskania zwolnienia z podwyższonych składek dla osób, które:
- z przyczyn medycznych nie mogą mieć dzieci
- straciły potomstwo.
Dokumentacja miałaby być składana bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co pozwoliłoby zachować pełną poufność danych wrażliwych – bez udziału pracodawcy. To istotne z punktu widzenia przepisów o ochronie prywatności i zgodności z RODO.
Odpowiedź na kryzys demograficzny
Autor petycji przekonuje, że w obliczu pogłębiającego się spadku dzietności, konieczne są systemowe działania, które pobudzą wzrost populacji.
W uzasadnieniu wskazuje, że model emerytalny oparty na solidarności pokoleń nie wytrzyma presji, jeśli liczba osób aktywnych zawodowo nie będzie rosła.
Osoby bezdzietne, jego zdaniem, nie przyczyniają się do przyszłego utrzymania systemu, dlatego powinny ponosić większe koszty jego finansowania.
"Zachęta" do posiadania dzieci
W długofalowej perspektywie, zmiany miałyby pełnić również funkcję zachęty do posiadania dzieci. Zwiększone obciążenie finansowe dla rodzin z jednym dzieckiem lub osób bezdzietnych miałoby – zgodnie z intencją wnioskodawcy – skłonić do większego zaangażowania w wychowanie potomstwa.
W jego opinii, rodziny wielodzietne już dziś ponoszą duże koszty wychowania, które przekładają się na stabilność systemu emerytalnego w przyszłości.
Zalety dla budżetu państwa
Według szacunków przedstawionych w petycji, nowa struktura składek mogłaby wygenerować nawet kilkadziesiąt miliardów złotych dodatkowych wpływów rocznie. To, zdaniem autora, wzmocniłoby płynność finansową ZUS i ograniczyło konieczność zasilania Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z budżetu centralnego.
Projekt może być sprzeczny z obowiązującymi zasadami
Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Sejmu uznało, że propozycja zawarta w petycji jest niezgodna z logiką systemu ubezpieczeń emerytalnych obowiązującego w Polsce.
Zdaniem ekspertów, składki powinny być naliczane na podstawie dochodu, a nie sytuacji rodzinnej, dlatego zarekomendowano jej odrzucenie.
Decyzja sejmu już we wtorek
Sejmowa komisja do spraw petycji rozpatrzy propozycje na posiedzeniu, które odbędzie się 22 lipca 2025 roku.
źródło: sejm.gov.pl