Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło projekt rozszerzenia opłaty reprograficznej na kolejne urządzenia elektroniczne. W centrum uwagi znalazły się nowoczesne smartfony, tablety i komputery, które dotychczas nie były objęte tą opłatą. Nowe przepisy mają przynieść realne korzyści dla twórców kultury, jednocześnie nie obciążając nadmiernie konsumentów.
"Podatek" od telefonów i tabletów
W projekcie rozporządzenia pojawiły się nowe kategorie sprzętu, który będzie objęty opłatą reprograficzną (potocznie zwaną podatkiem od smartfonów).
Najważniejsze z nich to:
-
Telefony komórkowe i smartfony,
-
Tablety i laptopy z dużą pojemnością pamięci,
-
Telewizory i dekodery TV z funkcją nagrywania.
Opłata tylko za urządzenia o takiej pamięci
Istotnym kryterium, które wprowadzono, jest pojemność wewnętrzna urządzeń. Opłata ma dotyczyć jedynie tych modeli, które oferują więcej niż 32 GB pamięci – to ukłon w stronę użytkowników korzystających z prostszych modeli.
Opłata ma wynieść 1 %
Ministerstwo zapowiedziało ujednolicenie stawki opłaty reprograficznej. Ma ona wynosić 1% od ceny sprzedaży brutto danego urządzenia, czyli znacznie mniej niż maksymalny ustawowy próg 3%. Dzięki temu podejściu:
-
użytkownicy nie odczują znaczącego wzrostu cen,
-
rynek pozostanie konkurencyjny,
-
a wpływy dla twórców wzrosną w sposób zrównoważony.
Nawet 200 mln zł rocznie
Z szacunków resortu wynika, że zmiany w systemie opłat mogą zwiększyć wpływy aż czterokrotnie – z dotychczasowych 36 mln zł do nawet 150–200 mln zł rocznie. Co ważne, te środki nie trafią do budżetu państwa, ale bezpośrednio do twórców poprzez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
To podejście upodabnia Polskę do krajów takich jak Hiszpania, Węgry czy Słowacja, gdzie podobne systemy funkcjonują z powodzeniem od lat.
Opłata reprograficzna – co to takiego?
Choć bywa nazywana „podatkiem od smartfonów”, w rzeczywistości nie jest podatkiem. Opłata reprograficzna to forma wynagrodzenia dla twórców za to, że ich utwory są wykorzystywane w ramach tzw. dozwolonego użytku osobistego. Jak to działa?
-
Kupując urządzenie zdolne do kopiowania lub odtwarzania treści, użytkownik zyskuje prawo do legalnego, darmowego odtwarzania chronionych utworów w celach prywatnych.
-
Twórcy tracą część potencjalnych dochodów ze sprzedaży – dlatego ustawodawca przewidział mechanizm rekompensaty, finansowany przez producentów i importerów sprzętu.
Polska nadrabia zaległości
Polska jako jeden z ostatnich krajów w UE nie obejmowała opłatą reprograficzną nowoczesnych urządzeń mobilnych. W krajach takich jak Niemcy, Francja czy Holandia, opłata dotyczy m.in. smartfonów, pendrive’ów, a nawet dysków zewnętrznych.
Resort kultury podkreśla, że opłata ta funkcjonuje w Polsce od lat 90., jednak nie była aktualizowana pod kątem zmian technologicznych. Dzisiejsze urządzenia znacznie częściej służą do odtwarzania muzyki, filmów i innych treści – stąd potrzeba rozszerzenia katalogu.
Czy wzrosną ceny smartfonów?
To jedno z najczęstszych pytań konsumentów. Jednak resort uspokaja – wprowadzenie opłaty nie musi oznaczać wzrostu cen dla końcowego odbiorcy. Dowodem są inne kraje Unii Europejskiej, gdzie podobne mechanizmy funkcjonują, a mimo to ceny urządzeń są często niższe niż w Polsce.
Dlaczego tak się dzieje? Firmy mogą kompensować te koszty np. poprzez optymalizację marż lub zmianę polityki dystrybucji.
Dostęp do kultury – większy niż kiedykolwiek
Dzięki opłacie reprograficznej każdy użytkownik ma możliwość legalnego korzystania z muzyki, filmów czy e-booków w celach prywatnych, bez konieczności uzyskiwania dodatkowych licencji. To rozwiązanie:
-
chroni twórców i ich prawa autorskie,
-
nie obciąża konsumentów nadmiernie,
-
wspiera rozwój legalnej kultury cyfrowej.
Opłata jako element zrównoważonego rynku
Współczesny rynek kultury cyfrowej wymaga równowagi pomiędzy dostępem a poszanowaniem własności intelektualnej. Rozszerzenie opłaty reprograficznej na smartfony, tablety i inne urządzenia to krok w stronę sprawiedliwego systemu, w którym korzystający z treści partycypują pośrednio w wynagradzaniu ich twórców.
źródło: gov.pl , gazetaprawna.pl