Już za kilka tygodni nauczyciele w całej Polsce odczują znaczące uproszczenia w procesie oceny ich pracy. Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada koniec skomplikowanej dokumentacji i wprowadzenie bardziej przejrzystych zasad, które mają obowiązywać od roku szkolnego 2025/2026.
Koniec nadmiaru dokumentów
Dotychczasowy system oceniania wymagał od dyrektorów i nauczycieli wypełniania wielu szczegółowych wskaźników i dodatkowych kryteriów. Teraz MEN proponuje odejście od rozbudowanej biurokracji na rzecz prostszych, jasnych zasad. Zamiast obowiązkowych i dodatkowych kryteriów pojawią się tzw. „szczegółowe kryteria oceny”, które będą jasno określały wymagania wobec nauczycieli.
Nowa, czterostopniowa skala ocen
Ocena pracy nauczyciela ma być bardziej czytelna. W nowym systemie pojawią się tylko cztery poziomy:
-
wyróżniająca,
-
bardzo dobra,
-
dobra,
-
negatywna.
MEN rezygnuje z dotychczasowych, mniej przejrzystych opisów i skomplikowanych systemów punktacji z liczbami ułamkowymi. Teraz każdemu kryterium będzie można przyznać od 0 do 3 punktów.
Kryteria – mniej, ale konkretnie
Projekt rozporządzenia przewiduje cztery główne obszary oceny:
-
prawidłowe wykonywanie obowiązków zawodowych,
-
przestrzeganie przepisów prawa,
-
współpraca z uczniami, rodzicami i innymi nauczycielami,
-
doskonalenie zawodowe.
Szczególnie doprecyzowano ocenę poprawności merytorycznej i metodycznej zajęć, z naciskiem na wykorzystanie metod aktywizujących uczniów oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych.
Co się zmienia w podejściu do postaw wychowawczych?
W nowym rozporządzeniu nie będzie już zapisu o „przykładzie własnym nauczyciela” w kształtowaniu postaw obywatelskich, patriotycznych czy prospołecznych. Resort uznał, że dotychczasowy zapis był zbyt subiektywny i trudny do obiektywnej oceny.
Kiedy i jak następuje ocena?
Ocena będzie dokonywana:
-
na wniosek nauczyciela,
-
lub z urzędu – np. w związku z procedurą awansu.
Dyrektor będzie miał 21 dni na wydanie decyzji od momentu złożenia wniosku lub zakończenia procedury wymagającej oceny.
Większy wpływ nauczyciela na proces oceny
Nowe przepisy zwiększają rolę nauczyciela w procedurze odwoławczej. W trakcie zapoznawania się z projektem oceny, nauczyciel będzie miał prawo:
-
poznać wszystkie opinie uwzględnione w procesie,
-
ustosunkować się do nich ustnie lub pisemnie (do 5 dni roboczych).
Dzięki temu ma on większy wpływ na ostateczny kształt dokumentu.
Konsultacje i wejście w życie
Projekt jest dostępny w Rządowym Centrum Legislacji, a konsultacje publiczne potrwają do 12 sierpnia 2025 r.. Po ich zakończeniu i ogłoszeniu nowych przepisów, wejdą one w życie po 14 dniach. Sprawy wszczęte wcześniej będą rozpatrywane według dotychczasowych zasad.
Zmiany w ocenianiu nauczycieli to jeden z elementów szerszych prac MEN nad modernizacją polskiego systemu oświaty. Jeśli propozycje wejdą w życie w obecnym kształcie, rok szkolny 2025/2026 przyniesie nauczycielom mniej papierkowej roboty, a uczniom i rodzicom – większą przejrzystość w ocenie pracy pedagogów.