Prezydenckie weto w sprawie tzw. Lex Kamilek to kolejna decyzja Karola Nawrockiego, która wzbudza poważne emocje. Tym razem chodzi o projekt zmian w przepisach dotyczących weryfikacji osób pracujących z dziećmi. Ustawa miała uprościć procedury, jednak – zdaniem prezydenta i Rzeczniczki Praw Dziecka – mogła też znacząco osłabić system ochrony najmłodszych.
Prezydent mówi „nie” zmianom. Lex Kamilek zawetowane
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przestępczości seksualnej wobec małoletnich, potocznie nazywana „Lex Kamilek”, nie zyskała podpisu Karola Nawrockiego. Zgodnie z jej założeniami, osoby mające kontakt z dziećmi – m.in. opiekunowie, trenerzy, edukatorzy – miały być zwolnione z obowiązku przedstawiania zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego (KRK), jeśli wcześniej zostali już zweryfikowani w innym miejscu.
W praktyce oznaczałoby to m.in., że szkoła nie musiałaby ponownie sprawdzać osoby, którą wcześniej zweryfikował np. klub sportowy czy fundacja. Zamiast zaświadczenia wystarczyłoby pisemne oświadczenie.
Kto jeszcze miałby skorzystać ze zwolnień?
Zmiany obejmowałyby także przedstawicieli zawodów, w których niekaralność jest formalnym wymogiem – m.in. policjantów, adwokatów, radców prawnych i sędziów. Dodatkowo z obowiązku posiadania zaświadczeń zwolnieni byliby goście zapraszani do szkół, jeśli w czasie zajęć towarzyszyłby im nauczyciel.
Projekt miał również znieść opłaty za wydanie zaświadczenia z KRK dla:
-
wolontariuszy,
-
uczniów i studentów,
-
słuchaczy odbywających obowiązkowe praktyki.
Nowe przepisy dla hoteli i miejsc noclegowych
Jednym z punktów nowelizacji było również rozszerzenie kompetencji pracowników hoteli i innych miejsc zakwaterowania zbiorowego. Jeśli dziecko przebywałoby tam z osobą dorosłą, obsługa miałaby prawo:
-
poprosić o okazanie dokumentu tożsamości dziecka lub,
-
w przypadku jego braku – zażądać podania danych osobowych, w tym numeru PESEL, oraz określenia relacji między dzieckiem a opiekunem.
Rzeczniczka Praw Dziecka: „Ustawa obniża standard ochrony”
Rzeczniczka Praw Dziecka, Monika Horna-Cieślak, również nie miała wątpliwości co do ryzyka, jakie niosła za sobą nowelizacja. W wypowiedzi cytowanej przez GazetaPrawna.pl wskazała:
– Ustawa obniża standard ochrony dzieci w Polsce przed nadużyciami, zwłaszcza seksualnymi, mogąc narazić dzieci na wyjątkowo poważne konsekwencje zarówno w zakresie zdrowia psychicznego, jak i fizycznego poprzez wprowadzenie nieuzasadnionych wyjątków umożliwiających całkowite odstąpienie od realizacji obowiązków weryfikacji karalności.
Kancelaria Prezydenta: liczy się bezpieczeństwo, nie wygoda
Szef Kancelarii Prezydenta, Zbigniew Bogucki, tłumaczył, że weto było reakcją na „daleko idące mankamenty ustawy”. Jak mówił dla PAP, prezydent Karol Nawrocki „nie zgadza się na obniżanie standardów ochrony dzieci” w imię uproszczenia procedur:
– Dobro dziecka musi być nadrzędne wobec wygody administracyjnej. Prezydent nie mógł podpisać ustawy, która w ocenie wielu ekspertów mogłaby osłabić system ochrony najmłodszych.
Co oznacza weto dla rodziców i placówek?
Zablokowanie nowelizacji oznacza, że dotychczasowe zasady pozostają bez zmian. Szkoły, kluby sportowe i inne instytucje nadal mają obowiązek wymagać aktualnych zaświadczeń o niekaralności, nawet jeśli dana osoba była już sprawdzana przez inny podmiot.
W praktyce oznacza to więcej biurokracji i kosztów – ale, jak twierdzi prezydent i RPD, również większe bezpieczeństwo dzieci.