Choć 24 grudnia 2025 roku po raz pierwszy pojawi się w kalendarzu jako oficjalny dzień wolny, nie wszyscy będą mogli spędzić Wigilię przy domowym stole. Część zawodów nadal obowiązuje praca, nawet mimo świątecznej atmosfery. Kogo nie obejmą nowe przepisy i dlaczego? Przepisy mówią jasno – sprawdź, czy jesteś na liście wyjątków.
Wigilia 2025 wolna? Tak, ale nie dla wszystkich
24 grudnia 2025 roku po raz pierwszy będzie formalnie dniem wolnym od pracy – to efekt nowelizacji przepisów, którą przyjęto z entuzjazmem. Niestety, nie każdy z tej zmiany skorzysta.
W wielu branżach, zgodnie z Kodeksem pracy, obowiązki zawodowe będą musiały być realizowane jak każdego innego dnia. Od służb ratunkowych, przez energetykę i transport, aż po sklepy i hotele – lista wyjątków jest długa i wynika wprost z obowiązującego prawa.
Wolna Wigilia, ale z zastrzeżeniami
Wprowadzenie Wigilii jako dnia ustawowo wolnego od pracy to duży krok, który zadowolił miliony pracowników.
Jednak art. 151¹⁰ Kodeksu pracy nadal pozwala na wykonywanie pracy w dni świąteczne w szczególnych przypadkach – takich, bez których funkcjonowanie kraju byłoby utrudnione lub wręcz niemożliwe. Efekt? Tysiące osób 24 grudnia nadal pojawi się w pracy.
Kto musi pracować w Wigilię?
Choć zmiana dotyczy większości, wyjątki są zapisane wprost w przepisach. Osoby wykonujące zawody związane z bezpieczeństwem, zdrowiem publicznym, transportem czy usługami komunalnymi, nie mogą liczyć na dzień wolny, jeśli ich obowiązki wynikają z konieczności zapewnienia ciągłości działania.
Służby ratownicze bez świątecznej przerwy
Dla osób pełniących służbę w jednostkach odpowiedzialnych za ratowanie życia i zdrowia, Wigilia pozostaje zwykłym dniem dyżurowym. Obowiązek pracy tego dnia dotyczy m.in.:
-
strażaków,
-
policjantów,
-
ratowników medycznych,
-
pracowników pogotowia,
-
funkcjonariuszy straży granicznej,
-
służb górskich (GOPR, TOPR),
-
wybranych jednostek wojskowych.
Ich obecność gwarantuje bezpieczeństwo społeczne, niezależnie od daty w kalendarzu.
Służba zdrowia działa 24/7 – również w Wigilię
Placówki medyczne muszą być gotowe do działania bez względu na święta. W praktyce oznacza to, że 24 grudnia w pracy będą:
-
lekarze, pielęgniarki, położne,
-
ratownicy i personel SOR,
-
diagności laboratoryjni,
-
pracownicy domów opieki i hospicjów,
-
technicy i pracownicy zaplecza medycznego.
Bez ich wsparcia wiele osób nie otrzymałoby pomocy w nagłych sytuacjach zdrowotnych.
Transport publiczny i logistyka bez przestoju
Zgodnie z przepisami, transport to jedna z branż objętych obowiązkiem pracy w dni świąteczne (art. 151¹⁰ pkt 5). W praktyce oznacza to, że 24 grudnia pracują:
-
kierowcy komunikacji miejskiej i międzymiastowej,
-
maszyniści i kolejarze,
-
personel lotnisk i dworców,
-
operatorzy metra i tramwajów.
Dzięki nim miliony Polaków mogą wrócić do domu na święta.
Energetyka i infrastruktura komunalna pracują bez przerwy
Branże odpowiedzialne za ciągłość dostaw energii, wody i ciepła również nie mają wolnego. Na podstawie art. 151¹⁰ pkt 2, w Wigilię dyżury pełnią m.in.:
-
pracownicy elektrowni i elektrociepłowni,
-
operatorzy sieci energetycznych,
-
specjaliści od wodociągów i kanalizacji,
-
obsługa gazowni,
-
miejskie służby porządkowe i MPO.
Ich praca zapewnia komfort w domach milionów rodzin.
Gastronomia, hotele i turystyka – ruch wzmożony
Wigilia to również intensywny dzień pracy w branży hotelarskiej i gastronomicznej. Mimo że wiele lokali jest zamkniętych, to hotele i obiekty turystyczne działają pełną parą, zatrudniając:
-
kucharzy i pomocników,
-
kelnerów i recepcjonistów,
-
personel obsługujący ośrodki i SPA.
To często jeden z najbardziej dochodowych dni sezonu.
Kultura i rekreacja – również mogą działać
Zgodnie z przepisami, możliwe jest również funkcjonowanie obiektów kulturalnych i rozrywkowych. Jeśli dyrekcja podejmie taką decyzję, czynne mogą być:
-
kina i teatry (np. specjalne seanse świąteczne),
-
muzea i galerie,
-
ośrodki narciarskie i wypoczynkowe.
To forma spędzania świąt, którą wybiera coraz więcej osób.
Handel w Wigilię? Tak, ale tylko w wyjątkowych przypadkach
Choć obowiązuje zakaz handlu, część placówek może działać. Otwarte będą m.in.:
-
stacje benzynowe,
-
apteki (zwłaszcza dyżurne),
-
kioski i punkty z prasą czy biletami,
-
sklepy na dworcach i lotniskach,
-
małe sklepy prowadzone przez właścicieli,
-
placówki pocztowe, kwiaciarnie, sklepy z dewocjonaliami.
Osoby zatrudnione w tych miejscach muszą liczyć się z pracą 24 grudnia.
Praca zdalna, zlecenia i B2B – brak ochrony świątecznej
Ustawa o dniu wolnym od pracy dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych na umowę o pracę. Oznacza to, że:
-
zleceniobiorcy mogą zostać wezwani do pracy,
-
samozatrudnieni (B2B) traktują Wigilię jak każdy inny dzień,
-
praca lub jej brak zależy od ustaleń stron, nie przepisów.
To jeden z aspektów, który nadal budzi wiele kontrowersji.
Czy praca w Wigilię oznacza wyższe wynagrodzenie?
Zgodnie z art. 151¹¹ Kodeksu pracy, osoby pracujące w święta powinny otrzymać:
-
inny dzień wolny w zamian,
-
lub dodatek do wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę.
Dla wielu pracowników to dodatkowa okazja do wyższych zarobków w grudniu.
Kto naprawdę odpocznie w Wigilię 2025?
Wolne 24 grudnia otrzyma znaczna część pracowników zatrudnionych w:
-
administracji publicznej,
-
biurach i korporacjach,
-
szkolnictwie i placówkach edukacyjnych,
-
handlu wielkopowierzchniowym,
-
zakładach produkcyjnych (z wyjątkiem ruchu ciągłego).
Dla wielu z nich to oznacza nawet 5 dni wolnego z rzędu, jeśli Wigilia wypadnie w środku tygodnia.