Czy kobiety będą mieć więcej do powiedzenia w samorządach? Wszystko na to wskazuje. Rząd opublikował projekt ustawy, która może trwale zmienić sposób funkcjonowania lokalnych społeczności. Zmiany obejmą wszystkie szczeble administracji samorządowej – od gmin po województwa.
Nowy organ w samorządzie – czym będą rady kobiet?
Zgodnie z projektem opublikowanym przez Rządowe Centrum Legislacji, rady kobiet mają zostać oficjalnie wprowadzone do struktur gminnych, powiatowych i wojewódzkich jako organy doradcze, inicjatywne i konsultacyjne.
Ich podstawowym zadaniem będzie reprezentowanie interesów kobiet na poziomie lokalnym oraz wspieranie samorządów w podejmowaniu decyzji ważnych z perspektywy społeczności lokalnej – w szczególności w obszarach równego traktowania, edukacji obywatelskiej, czy działań prorodzinnych.
To odpowiedź na wieloletnie postulaty m.in. sieci Rad Kobiet oraz Komisji ds. Praw Człowieka i Równego Traktowania przy Związku Miast Polskich.
W jakim celu powstają rady kobiet?
Projekt ustawy zakłada, że rady kobiet będą mieć możliwość:
-
opiniowania projektów uchwał,
-
udziału w tworzeniu i monitorowaniu strategicznych dokumentów lokalnych (np. programów dot. równego traktowania),
-
zgłaszania inicjatyw uchwałodawczych,
-
współorganizowania wydarzeń oraz kampanii informacyjnych,
-
kierowania zapytań i wniosków do organów wykonawczych (np. wójta, starosty, marszałka) z obowiązkiem udzielenia odpowiedzi w ciągu 30 dni.
Celem nowych przepisów jest wzmocnienie aktywności obywatelskiej kobiet, rozwój kompetencji społecznych i stworzenie mechanizmów współdecydowania o lokalnych sprawach.
Kto będzie mógł powołać radę kobiet?
Zgodnie z projektem, decyzję o powołaniu rady kobiet podejmie rada gminy (lub powiatu czy województwa). Może to nastąpić:
-
z inicjatywy samych radnych,
-
na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta,
-
lub na wniosek organizacji pozarządowych reprezentujących środowiska kobiece.
W przypadku złożenia formalnego wniosku, rada ma 3 miesiące na jego rozpatrzenie.
Wsparcie organizacyjne i finansowe
Działalność rad kobiet nie będzie symbolicznym dodatkiem – projekt zakłada, że ich funkcjonowanie zostanie w pełni obsłużone przez samorządy. To oznacza, że:
-
urzędy gmin, starostwa i urzędy marszałkowskie będą zapewniać radom pełne zaplecze administracyjne i biurowe,
-
możliwe będzie także pokrywanie kosztów dojazdów członkiń na posiedzenia i wydarzenia oficjalne,
-
każda rada otrzyma również opiekuna wyznaczonego przez odpowiedni organ wykonawczy.
Rady kobiet będą też działać w oparciu o statuty przyjęte przez rady gmin, powiatów i województw, co ma ułatwić ich skuteczne funkcjonowanie.
Projekt z szerokimi konsultacjami społecznymi
Zanim ustawa wejdzie w życie, zostanie przekazana do konsultacji społecznych. Swoje opinie mają przedstawić m.in.:
-
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego,
-
Rada Dialogu Społecznego,
-
organizacje kobiece i związki samorządowe,
-
związki zawodowe i organizacje pracodawców.
Nowe przepisy miałyby wejść w życie 14 dni po ich ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Rady kobiet już istnieją – czas na uregulowanie ich roli
Choć ustawa dopiero powstaje, rady kobiet już działają w Polsce – choć bez jasnej podstawy prawnej. Obecnie funkcjonują one w ponad 70 jednostkach samorządowych. Pierwsza rada kobiet została powołana we Wrocławiu w 2010 roku, a w 2021 r. odbyło się tam pierwsze Ogólnopolskie Forum Rad Kobiet.
Nowa ustawa ma nie tylko uregulować ich funkcjonowanie, ale także wzmocnić ich pozycję i zapewnić realny wpływ na lokalną politykę.
Samorząd kobietą silny?
Jeśli ustawa wejdzie w życie, w polskim krajobrazie samorządowym może nastąpić istotna zmiana – większy udział kobiet w podejmowaniu decyzji publicznych, a także bardziej aktywna obecność przedstawicielek różnych środowisk kobiecych w procesach konsultacyjnych i obywatelskich.
Projekt wpisuje się w szerszy trend wzmacniania roli kobiet w życiu społecznym i politycznym – tym razem nie w Warszawie, lecz lokalnie – tam, gdzie codzienne decyzje mają największe znaczenie.