Rosnący rynek najmu krótkoterminowego przyciąga nie tylko turystów, ale i uwagę ustawodawców. Nowy projekt ustawy złożony w Sejmie może diametralnie zmienić zasady działania właścicieli mieszkań wynajmowanych na doby. Zmiany są szerokie i – choć nie zakazują tej formy wynajmu – wprowadzają nowe obowiązki, ograniczenia i sankcje, które odczują tysiące osób.
Wpis do ewidencji i opłata – bez tego ani rusz
Zgodnie z projektem ustawy przygotowanym przez posłów Polski 2050, każdy właściciel lokalu oferujący najem krótkoterminowy będzie musiał uzyskać wpis do specjalnej ewidencji prowadzonej przez gminę. Rejestracja ma odbywać się online, na maksymalnie 10 lat i będzie wiązać się z opłatą do 100 zł.
To jednak nie wszystko – aby uzyskać wpis, konieczna będzie zgoda wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni, która będzie mieć aż pół roku na podjęcie decyzji. Brak decyzji w tym czasie oznacza automatyczną zgodę. Wyjątek przewidziano dla właścicieli wynajmujących mieszkanie maksymalnie przez 3 miesiące w roku – o ile to ich stałe miejsce zamieszkania.
Lokalne przepisy: zakazy, limity i minimalna powierzchnia
Rady gmin zyskają nowe, daleko idące uprawnienia. Będą mogły:
-
wprowadzać zakaz najmu krótkoterminowego na wybranych obszarach gminy,
-
ustalać maksymalną liczbę dni w roku, kiedy możliwy jest taki wynajem,
-
wymagać minimalnej powierzchni użytkowej lokalu przypadającej na jednego gościa,
-
określać dodatkowe wymogi, np. w zakresie bezpieczeństwa pożarowego (szczególnie w lokalach z instalacjami gazowymi czy kominkami).
Co więcej, gmina będzie mogła odmówić wpisu do ewidencji, jeśli lokal nie spełnia przyjętych wymogów lub zagraża porządkowi i bezpieczeństwu mieszkańców.
Kary do 50 tys. zł za nieprzestrzeganie zasad
Nowe przepisy przewidują wysokie grzywny dla tych, którzy będą wynajmować lokale na doby bez wymaganego wpisu do ewidencji lub wbrew lokalnym ograniczeniom. Kary mogą sięgnąć nawet 50 tys. zł. Trzykrotne naruszenie przepisów może skutkować wykreśleniem z rejestru i zakazem ponownego wpisu przez 12 miesięcy.
Gminy, sanepid, straż pożarna, nadzór budowlany, a w razie potrzeby także policja – te instytucje zyskają możliwość kontrolowania lokali pod kątem zgodności z przepisami. Samorządy będą mogły również występować do platform takich jak Airbnb czy Booking.com o dane ogłoszeń z ich terenu.
Więcej władzy dla wspólnot i spółdzielni
Nowelizacja znacząco wzmacnia pozycję wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni. Będą mogły:
-
odmówić zgody na najem krótkoterminowy, jeśli najem zagraża porządkowi, łamie przepisy sanitarne lub przeciwpożarowe,
-
zgłosić wniosek o wykreślenie lokalu z ewidencji po trzykrotnym naruszeniu zasad,
-
ustalić wyższe opłaty eksploatacyjne dla mieszkań wynajmowanych turystom, co ma zrekompensować zwiększone zużycie części wspólnych.
Odmowa zgody musi mieć formę uchwały i zawierać uzasadnienie. Właściciel zyska prawo do jej zaskarżenia w sądzie.
Nowa definicja najmu krótkoterminowego
Ustawa po raz pierwszy formalnie definiuje najem krótkoterminowy jako odpłatną usługę wynajmu umeblowanego mieszkania, domu lub ich części na okres do 30 dni – niezależnie od tego, czy oferta pojawia się w internecie, czy nie.
W ogłoszeniach o wynajmie trzeba będzie podać numer ewidencyjny lokalu, okres dostępności oraz informacje o lokalnych przepisach i opłatach. Właściciel będzie musiał także zapewnić kontakt do osoby odpowiedzialnej za najem i odpowiednio oznakować lokal.
Przepisy nie wejdą od razu – vacatio legis i okres przejściowy
Nowe regulacje nie będą obowiązywać natychmiast. Przewidziano:
-
6-miesięczne vacatio legis,
-
12-miesięczny okres przejściowy dla osób, które już prowadzą wynajem – będą mogły kontynuować działalność na dotychczasowych zasadach przez rok od wejścia ustawy w życie.
Co dalej? Dwa projekty w grze
Choć to poselski projekt Polski 2050 wzbudza dziś największe emocje, równolegle trwają prace nad rządowym projektem ustawy. Ministerstwo Sportu i Turystyki zapowiedziało jego wpisanie do wykazu prac legislacyjnych. Oba projekty mają na celu wdrożenie unijnych regulacji dotyczących rynku najmu krótkoterminowego – przede wszystkim obowiązkowych rejestrów i większej przejrzystości.