System opieki nad najmłodszymi dziećmi przechodzi gruntowną modernizację. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który ma na celu poprawę jakości i dostępności opieki, a także wzmocnienie roli zawodowej opiekunów. Nowe przepisy dotyczą zarówno infrastruktury placówek, jak i standardów edukacyjnych oraz bezpieczeństwa.
Punkty opieki dziennej
Wśród kluczowych zmian pojawia się wprowadzenie punktów opieki dziennej, które będą funkcjonować w bardziej elastyczny sposób niż dotychczasowe rozwiązania. Dzięki temu możliwe będzie tymczasowe zastępstwo opiekuna bez konieczności jego formalnego usunięcia z rejestru.
Konieczne będzie wpisanie do rejestru
Punkty opieki dziennej będą musiały zostać wpisane do rejestru prowadzonego przez lokalne władze — wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Instytucje te otrzymają prawo do przeprowadzania wizytacji i kontroli jakości, podobnie jak ma to miejsce w przypadku żłobków.
Dobrowolna współpraca z liderem edukacji wczesnodziecięcej
Ministerstwo planuje również utworzenie nowej funkcji — lidera edukacji wczesnodziecięcej, który będzie wspierał placówki opieki w realizacji obowiązujących standardów. Jego rolą będzie również pomoc samorządom w skutecznym nadzorze nad funkcjonowaniem instytucji opiekuńczych.
Co istotne, współpraca z liderem będzie dobrowolna, co pozwoli dopasować jego rolę do lokalnych potrzeb i możliwości.
Obowiązkowe szkolenia od 2027 roku
Od 1 stycznia 2027 roku każda osoba zatrudniona jako opiekun w żłobku lub jako dzienny opiekun będzie musiała ukończyć minimum 30 godzin szkolenia. Celem tego wymogu jest zapewnienie wysokiej jakości usług opiekuńczych, zgodnych z aktualnymi standardami i badaniami z zakresu rozwoju dziecka.
Szkolenie to ma również na celu lepsze przygotowanie personelu do reagowania w sytuacjach kryzysowych i wspierania emocjonalnego najmłodszych, co potwierdzają rekomendacje WHO i UNICEF.
Większa ochrona prawna dla osób pracujących z dziećmi
Jednym z przełomowych rozwiązań w nowelizacji jest przyznanie statusu ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym opiekunom pracującym w żłobkach i klubach dziecięcych. To oznacza, że w przypadku naruszenia ich praw, podmiot prowadzący placówkę będzie zobowiązany do występowania w ich obronie.
To ważny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa zawodowego i prestiżu zawodu opiekuna, co może pozytywnie wpłynąć na zatrudnienie i utrzymanie wykwalifikowanego personelu.
Nowe wymogi dotyczące żywienia i infrastruktury
Kolejnym istotnym punktem reformy są zmiany w standardach żywieniowych i przestrzeni do zabawy. Nowe przepisy zobowiązują placówki do:
-
oferowania posiłków opartych na zdrowych składnikach, z ograniczeniem cukru i produktów wysoko przetworzonych,
-
zapewnienia dzieciom dostępu do placów zabaw, które sprzyjają aktywności fizycznej i rozwojowi społecznemu.
Zgodnie z aktualnymi badaniami Instytutu Żywności i Żywienia, wczesne nawyki żywieniowe mają kluczowe znaczenie dla rozwoju intelektualnego i zdrowia dzieci.
Co zmiany oznaczają dla rodziców i dzieci?
Dzięki nowelizacji ustawy:
-
Rodzice zyskają większy dostęp do elastycznych form opieki.
-
Dzieci będą przebywać w środowisku o wyższych standardach zdrowia i bezpieczeństwa.
-
Opiekunowie otrzymają lepsze przygotowanie zawodowe i większą ochronę prawną.
To realna szansa na budowę nowoczesnego i zrównoważonego systemu wczesnodziecięcej opieki w Polsce, który spełni potrzeby zarówno rodzin, jak i instytucji publicznych.
Nowe przepisy jeszcze w 2025 roku?
Projekt ustawy został już przekazany do konsultacji publicznych. Opinie będą zbierane m.in. przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, co zapewnia szeroką reprezentację interesów zarówno administracji centralnej, jak i lokalnej.
Po zakończeniu etapu opiniowania, projekt trafi pod obrady parlamentu. Jeśli wszystko przebiegnie zgodnie z harmonogramem, nowe przepisy mogą wejść w życie jeszcze przed końcem 2025 roku, z częścią rozwiązań obowiązujących od 2027.
źródło: samorzad.pap.pl