Od września 2026 roku w polskich szkołach podstawowych wejdą w życie duże zmiany w organizacji nauczania. Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprezentowało nowy plan, który obejmuje zarówno przekształcenia w strukturze przedmiotów, jak i nowe obowiązki nauczycieli oraz dyrekcji. Co dokładnie się zmieni? Oto najważniejsze informacje, które warto poznać już teraz.
Nowy plan nauczania w podstawówkach od 2026
Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiedziało znaczące modyfikacje w organizacji pracy szkół podstawowych.
Od 1 września 2026 roku uczniowie oraz nauczyciele będą funkcjonować według nowego ramowego planu nauczania, który przynosi zarówno zmiany w podziale godzin, jak i w strukturze przedmiotów.
Przyroda zamiast czterech przedmiotów
Jedną z najbardziej widocznych zmian jest połączenie czterech przedmiotów przyrodniczych w jeden interdyscyplinarny blok. Uczniowie klas IV–VI będą realizować 3 godziny tygodniowo zajęć z „przyrody”, która zastąpi dotychczasowe: biologię, geografię, chemię i fizykę.
Według założeń MEN, ten zintegrowany model ma pomóc dzieciom lepiej rozumieć współczesny świat i wykształcić umiejętność myślenia całościowego. Taki kierunek odpowiada międzynarodowym trendom edukacyjnym, gdzie nacisk kładzie się na naukę przez doświadczenie i powiązania między dziedzinami wiedzy.
Klasy VII–VIII wracają do tradycyjnego podziału
W starszych klasach podstawówki powróci klasyczny podział na cztery oddzielne przedmioty: biologię, geografię, chemię i fizykę. Jednak MEN wprowadza tu nową organizację godzinową – łączny wymiar to:
-
3 godziny z biologii i geografii: 2 w klasie VII i 1 w klasie VIII,
-
3 godziny z chemii i fizyki: 1 w klasie VII i 2 w klasie VIII.
Zmniejszenie liczby godzin względem obecnych standardów ma zrównoważyć program i odciążyć uczniów przy jednoczesnym zachowaniu podstawowych treści programowych.
Nowy przedmiot: edukacja obywatelska
Dotychczasowa wiedza o społeczeństwie ustępuje miejsca nowemu przedmiotowi – edukacji obywatelskiej. Będzie ona prowadzona w klasach VII–VIII po 1 godzinie tygodniowo i skoncentruje się na praktycznych aspektach funkcjonowania obywatela w społeczeństwie.
MEN zaznacza, że nowy przedmiot ma uczyć postaw obywatelskich, odpowiedzialności społecznej oraz zrozumienia mechanizmów życia publicznego. Edukacja ta wpisuje się w szersze działania na rzecz rozwoju kompetencji społecznych u młodzieży.
Zajęcia praktyczno-techniczne zamiast techniki
Dotychczasowa „technika” zniknie z planu nauczania. Jej miejsce zajmą zajęcia praktyczno-techniczne w klasach IV–VI – po 2 godziny tygodniowo. Program tych zajęć ma być znacznie bardziej praktyczny i nastawiony na codzienne umiejętności, kreatywność oraz pracę zespołową.
Celem nowego przedmiotu jest rozwijanie kompetencji manualnych, logicznego myślenia i przygotowanie uczniów do radzenia sobie z prostymi wyzwaniami technicznymi w życiu codziennym.
Rezygnacja z łaciny jako drugiego języka
W nowym planie nauczania nie będzie możliwości wyboru języka łacińskiego jako alternatywy dla drugiego języka obcego w klasach VII–VIII. Powodem tej decyzji jest bardzo niskie zainteresowanie uczniów – jak wskazuje MEN, liczba osób uczestniczących w zajęciach z łaciny była marginalna.
To działanie ma na celu lepsze wykorzystanie zasobów szkoły oraz kadry nauczycielskiej, koncentrując się na językach, które przynoszą praktyczne korzyści w dalszej edukacji i na rynku pracy.
Nowy podział godzin dyrektorskich
Wprowadzono ujednolicony wymiar tzw. godzin do dyspozycji dyrektora, który przedstawia się następująco:
-
3 godziny dla klas I–III,
-
6 godzin dla klas IV–VIII,
-
łącznie 9 godzin w całym cyklu nauczania w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych.
Dla szkół specjalnych przewidziano 5 godzin w ośmioletnim cyklu. Zmiany mają pozwolić na bardziej elastyczne zarządzanie planem lekcji i dodatkowymi aktywnościami, zgodnie z potrzebami uczniów.
Wychowawcy z nowym obowiązkiem
Każdy wychowawca w klasach IV–VIII będzie musiał przeznaczyć minimum 1 godzinę tygodniowo na działania z zakresu bezpieczeństwa i profilaktyki.
Zajęcia mają koncentrować się na kształtowaniu odpowiedzialnych postaw i przeciwdziałaniu zagrożeniom, w tym m.in. cyfrowym, społecznym i zdrowotnym.
To kolejny krok w kierunku wzmocnienia roli wychowawcy jako osoby nie tylko wspierającej uczniów dydaktycznie, ale także społecznie i emocjonalnie.
Wsparcie psychologiczne i rewalidacja
W projekcie uwzględniono także rozszerzenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Jej minimalny wymiar będzie uzależniony od liczby oddziałów oraz liczby uczniów w szkole. Szczególne wsparcie przewidziano dla placówek specjalnych, gdzie na jeden oddział ma przypadać 76 godzin rocznie.
Dodatkowo, uczniowie z umiarkowanymi i znacznymi trudnościami rozwojowymi mają otrzymać:
-
4 godziny zajęć obowiązkowych tygodniowo,
-
oraz minimum 6 godzin rewalidacji.
Te działania mają na celu zagwarantowanie równego dostępu do edukacji i wsparcia, niezależnie od indywidualnych potrzeb.
Tydzień projektowy
Od roku szkolnego 2026/2027 każda klasa IV–VIII będzie uczestniczyć w tzw. tygodniu projektowym. W tym czasie nie będą prowadzone tradycyjne lekcje, a uczniowie wezmą udział w międzyprzedmiotowych projektach edukacyjnych.
Wyjątkiem będzie tylko pierwszy rok wdrożenia reformy – uczniowie klas IV zostaną z tego obowiązku wyłączeni. Celem tygodnia projektowego jest rozwijanie kreatywności, współpracy i samodzielnego myślenia, a także praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy.
Kiedy wejdą w życie nowe zasady?
Wszystkie opisane zmiany w ramach nowego planu nauczania mają zacząć obowiązywać od 1 września 2026 roku. Do tego czasu szkoły, nauczyciele i samorządy będą przygotowywać się do wdrożenia reformy, która – jak podkreśla MEN – ma unowocześnić i uprościć system kształcenia podstawowego w Polsce.